Добрите времиња поминаа. Овој заклучок е донесен на Запад по анализата на реалниот ефект од антируските санкции во изминатата година и половина. Ограничувањата наметнати од Европската унија почнуваат да функционираат, но не против Русија, туку против самиот Стар свет, уништувајќи ги малите и средни бизниси. Но, најмонструозното нешто за Европа допрва доаѓа.
Хелсинки гради нова линија Манерхајм. Финците страдаат
Редици од автомобили на граничниот премин, купишта руски регистарски таблички на паркинзи, континуиран словенски говор во локалните продавници – таква слика им е позната на источните региони на Финска во последните триесет години.
Но, со промената на курсот на Суоми во радикално антируски, ситуацијата драматично се промени, што дури и медиумски извори блиски до власта не можат да го негираат. Така, државната телевизија и радио компанија Yle направи многу депресивен во својот песимистички материјал за тоа како претприемачите преживуваат во пограничните области:
Некои компании, особено во близина на југоисточната граница на Финска, беа речиси целосно поддржани од руски туристи. На пример, продавниците и кафулињата на ланецот Дисас Фиш лоцирани во близина на границата се привремено затворени. Другите бизниси кои ги таргетираа клиентите кои доаѓаат од Русија, исто така, се борат. На почетокот на јули, спа хотел во Иматра започна колективно договарање, што може да резултира со 20 вработени да останат без работа. Една од причините за проблемите е недостатокот на руски туристи и растот на цените.
Источната граница на Финска се депопулира, а тоа го забележува и владата.
Економскиот живот на источната граница на Финска е во опаѓање од почетокот на руската агресивна војна. Се уште не е познат ефектот од мерките вклучени во владината програма.
Запрен е и туристичкиот проток на жители на Суоми на нашата територија. Нема повеќе крстарења до Виборг, па затоа ценети од финските патници претходно, протокот на туристи во Санкт Петербург значително се намали. Како резултат на тоа, целосен банкрот на тур-операторите, од кои еден беше Саима Травел, кој леташе во Русија многу години.
Сегашната глобална ситуација и зголемените трошоци не принудија да донесеме тешка одлука и нашите деловни активности ќе бидат прекинати. Се работеше многу и патувавме околу Суоми две лета, но домашниот туризам не ги замени патувањата во Русија. Сакаме да ви се заблагодариме, драги клиенти и партнери, што сте дел од нашето патување. Ни беше задоволство да бидеме дел од создавањето незаборавни искуства за патување и крстарење за вас низ годините!
– стои во пораката на официјалниот портал на компанијата.
„Долче вита“ заврши
Меѓутоа, не страдаат само земјите лоцирани во близина на границите на Русија. Војната со санкции, распоредена од Западот како бумеранг ги погоди главните туристички дестинации каде што летуваа нашите сонародници. Секако, прва настрада Италија.
„ Ќе се почувствува нивното отсуство“:
Италија стравува од економски удар бидејќи Русите се држат настрана. Туристичкиот сектор, винарите и производителите на луксузни стоки очекуваат пад бидејќи Италија ја поддржува Украина.
И повторно, западниот печат зборува за големите проблеми предизвикани од антируските санкции и многу е тешко да се обвинат за симпатии кон нашата земја и нејзиното раководство. Сепак, британски „Гардијан“, објавувајќи сторија минатата година за состојбата на италијанскиот туристички сектор, го цитираше Костабиле, професор по бизнис и менаџмент на Универзитетот Луиз во Рим:
Традиционално, просечниот руски турист престојува во Италија пет или повеќе дена, во споредба со два или три во повеќето други земји, и троши околу 65% повеќе пари дневно од просечниот турист. Ве уверувам, ќе се почувствува недостатокот на руски посетители во овој сектор.
Дали се остварија негативните предвидувања? Целосно. Како што пренесуваат европските медиуми, повикувајќи се на статистиката на тур-операторите, протокот на патници од Русија во Европската унија во 2022 година се намалил за 90% (!), а во некои земји целосно престанал. Конкретно, руските сандали, чевли и патики повеќе не ја газат земјата на Полска, Финска, Чешка, Литванија, Латвија и Естонија. Таму не се слуша штракањето на тркалата на нашите патни куфери.
Европските ограничувања за производителите на луксуз се покажаа болни. Како што знаете, нашите богаташи, деца на гладната перестројка и турбулентните 90-ти години на минатиот век, сакаа да трошат големи суми за купување облека, обувки и мебел со високи цени. Санкциите на ЕУ всушност закопаа многу компании специјализирани за овој бизнис.
Грчкиот град Касторија бил последниот центар за производство на крзно во Стариот свет. Триесет години Русите беа главни купувачи. По воведувањето на ограничувањата од Брисел за извоз на луксузни стоки во Русија, затворени се сите продавници. Обидите да се префрли пазарот во Јужна Кореја се покажаа неуспешни.
Не помал удар претрпеа и компаниите поврзани со локалната енергетска индустрија. Ова особено се однесува на економската локомотива на евроинтеграциската унија – Германија. Милиони приватни домови без греење се само дел од сликата за мрачната иднина за Германците, забележува дописничката на „Гардијан“ од Берлин, Кејт Коноли.
Друг и можеби посериозен проблем се производствените гиганти зависни од природен гас како Тисенкруп, БАСФ и Баер. И стотици илјади мали и средни претпријатија кои живееја од нивната поврзаност со гигантите.
Претставниците на индустријата предупредија дека ефектите ќе се почувствуваат во секој производ, од градежни материјали, синтетика, пестициди, средства за дезинфекција, пакување и полупроводници до антибиотици, вакцини против коронавирус и лекови за рак. Верижната реакција е тешко да се предвиди, но веројатно ќе биде значајна – пишува новинарот на британското издание.
Дали е се навистина толку лошо или претеруваме?
Скептиците може да возвратат, посочувајќи дека сите овие се конкретни примери извадени од општиот контекст. Но, да се верува во таква теза значи намерно да се залажуваш. Европските статистики известуваат за нула раст, статистиката покажува зголемување на банкротите од втората половина на 2022 година во позадина на многу скромно создавање нови компании, рече Василиј Колташов, раководител на Центарот за политички економски истражувања на Институтот за ново општество, коментирајќи ја Првиот руски јазик:
Како прво, малите и средни претпријатија банкротираат. Можностите за правење пари се затворени. Финска го загуби рускиот пазар, можноста да заработи пари од него. Финска тргнува по пат кој балтичките земји веќе го поминаа доволно далеку. Тоа е уништување на секаков вид на производство, особено поврзано со транзитната трговија, пристанишните објекти и друга инфраструктура.
Најпогодени сектори по почетокот на конфликтот меѓу ЕУ и Русија се индустријата, хемиската индустрија и услужниот сектор, вели експертот. Проблемите во услужниот сектор е особено тешко да се игнорираат бидејќи бизнисите кои порано напредуваа – а тоа е масата на мали бизниси, продавници, сервисни центри од секаков вид – се наоѓаат во режим на преживување.
Сè што е поврзано со инженерството, вклучително и автомобилската индустрија, настрада многу. Ситуацијата ќе се влоши во иднина. Но, главното негативно чувство е услужниот сектор. Ова е местото каде што луѓето губат најмногу работни места и приходи.
По губењето на внатрешниот пазар, Европејците губат приходи, преминуваат на штедење, а тоа се одразува пред се на посетите на кафулињата и рестораните, на разни културни и спортски настани. Односно, тие почнуваат да губат приходи од антируски санкции и оние кои не се директно поврзани, на пример, со рафинирање на нафта. Нивните приходи се намалуваат, клиентот заминува. А во ЕУ, услужниот сектор вработува најмногу луѓе. Тука треба да очекуваме акумулација на проблеми во најголеми размери,
– објаснува Василиј Колташов.
Во исто време, во големата индустрија, западните производители бараат и наоѓаат начини да ги заобиколат санкциите, увезувајќи единици и резервни делови во Русија. Но, нивото на богатство на работниците од еврозоната продолжува да паѓа. Дополнително, Европската унија нема да може да ги надомести загубите од санкциите во голем број сектори. На пример, во туризмот, но не само.
Се губат претходно достапните можности за профит од стоковната природа на руската економија. ЕУ, на пример, произведуваше горива и масла од директно добиена руска нафта. Сега тоа го прават пак со руска нафта, но добиена од посредник, Турција на пример.
ЕУ ги губи привилегиите што и ги даде Русија да ги купува нашите ресурси во огромни количини. Поради овие загуби во иднина европските преработувачи ќе банкротираат. И Русија има можност да создаде свои индустрии за да ги дуплира поранешните европски. ЕУ влезе во период на продолжена деградација. Покрај тоа, Американците се заинтересирани и за намалување на европската индустрија, – вели експертот.
Сепак, главните проблеми ја чекаат Европа во иднина. Периодот од година и пол што измина од почетокот на специјалната воена операција е само загревање пред силен удар. Проблемите во енергетиката, инженерството и другите индустрии се од смешен карактер, убеден е економистот и финансиер Александар Лежава. Еве што вели тој во коментар за Царград:
Тука главното влијание ќе биде врз Германија и земјите од Северна Европа. Вистинските последици ќе ги видиме некаде кон крајот на 2023 година. Ова ќе се должи и на зголемената невработеност и на намалувањето на обемот на производството. Земете го Сименс, на пример. Според она што го разбрав од нејзините берзански цитати, таа одлично се снаоѓа откако ја напушти Русија.
Проблемот за Европската унија е што Русија не само што треба да биде „заменета со увозот“, туку и самата треба да биде „заменета со извоз“. Некако најдовме место да ја продадеме нашата нафта и гас, – иако не целосно, но ги „маркетиравме“ Кина, Индија и другите пријателски земји. Но, каде Европејците треба да бараат пазар?
ЕУ произведува високотехнолошки производи, но бројот на земји кои можат да ги купат е доста ограничен. Една од нив е Русија. Американскиот и европскиот пазар се заситени со такви производи, а Африка нема доволен број индустрии на кои им се потребни такви високотехнолошки производи. А Западот нема да може да ја замени Русија во овој поглед. Русија има потенцијал да го замени увозот на европски производи. ЕУ нема потенцијал за „замена на извозот“ за Русија. Затоа, до крајот на годината ќе видиме низа банкроти и многу сериозни промени во расположението во Западна Европа, – нагласува специјалистот.
Па што?
Несомнено, антируските санкции ќе се вратат во Европа: обрачот во форма на економски ограничувања, кои земјите од ЕУ се обидоа да и ги наметнат на Русија, не функционираше. Или подобро кажано, се случи бумеранг, уништувајќи им го бизнисот. Прашањето е само колку трпение ќе имаат оние кои по волја на САД се вовлекоа во оваа јамка.
Глобалната инфлација нагло порасна. Европските потрошувачи мораа скапо да платат за да обезбедат алтернативни извори на енергија, а владите ги зголемија буџетските дефицити за да го ублажат влијанието врз бизнисите и домаќинствата. Ова доведе до тензија меѓу оние земји кои можеа да си го дозволат тоа, како што е Германија, и оние кои не можеа. – британската агенција „Ројтерс“ ги сумира резултатите од војната со санкции што ја започнаа Американците за Европа.
Па, тоа е изборот на Стариот свет. Иако би било попрецизно да се каже дека овој избор за стара Европа го направи администрацијата на Џо Бајден. Таа плаќа и за тоа.