Дали Кина му врти грб на Путин? Високи функционери: Луд е, ќе загуби во Украина

Трошоците за кинеското хаотично напуштање на стратегијата за нулта ковид се зголемуваат. И покрај речиси непроменетиот официјален број на загинати, мноштвото некролози за постари јавни личности, од академици до оперски пејачи, го покажуваат влијанието на вирусот врз ранливата популација, пишува Фајненшл тајмс. Болниците се преполни во некои делови од земјата, а борбата за антивирусни и лекови против болки создава недостиг низ Азија. Неофицијалните проекции велат дека бројот на луѓе кои ќе загинат во овој бран во Кина би можел да биде околу еден милион.

Ваквите проценки го нарушуваат имиџот на Си Џинпинг, најмоќниот кинески лидер од Мао Це Тунг. Тоа, исто така, ја оптоварува пропагандната машина на Пекинг, која по две години фалење поради бројот на загинати на Запад мора да продолжи да ја докажува супериорноста на стратегијата на Кина.

Дипломатско ресетирање

Сепак, се случува темелно ресетирање во надворешната и економската политика на Кси. Според кинеските официјални претставници и владините советници, Пекинг подготвува политики насочени кон подобрување на изнемоштените дипломатски врски и зајакнување на закочената економија. Од дипломатска перспектива, главната цел на Кина е да ги подобри односите со некои земји на Запад по период во кој Пекинг понекогаш се чувствуваше непријатно изолиран. Фокусот е ставен на врските со Европа, кои беа сериозно оштетени од поддршката на Кина за нејзиниот партнер Русија за време на војната против Украина, пишува Фајненшл тајмс.

„Дипломатски, Пекинг се надева дека нема да стане ривал на секоја земја на Запад и не сака да се појавува изолиран на мултилатералните форуми. Неуспешната воена авантура на Русија во Украина значително го намали интересот на Пекинг за билатерални врски со Москва“, рече Ју Џи. Експерт за Кина во британскиот тинк-тенк Chatham House.

Додека Кси и рускиот претседател Владимир Путин во декември ветија дека ќе ги продлабочат билатералните врски, неколку кинески претставници во приватни разговори со Фајненшл тајмс се обидоа да ги разјаснат различните позиции на Пекинг и Москва за украинското прашање. Оваа порака постојано им се повторуваше на некои европски дипломати.

„Путин је луд“

Некои беа остри. „Путин е луд. Одлуката за инвазија беше донесена од многу мала група луѓе. Кина не треба само да ја следи Русија“, рече еден кинески функционер, кој сакаше да остане анонимен.

Почетната точка на дипломатското ресетирање на Кси е повторното проценување на Пекинг за придобивките од блиските односи со Москва. Кина сега верува дека најверојатно Русија нема да успее да ја победи Украина и од конфликтот ќе излезе како „мала сила“, значително ослабена економски и дипломатски, велат кинеските власти. Покрај тоа, и покрај јавните демонстрации на билатерално пријателство, приватно некои кинески претставници изразуваат барем одредена недоверба кон самиот Путин.

Петмина високи кинески функционери запознаени со ова прашање изјавија за Фајненшл тајмс во изминатите девет месеци дека Москва не го известила Пекинг за својата намера да започне инвазија на Украина пред Путин да го нареди нападот.

Ваквите ставови се во спротивност со впечатокот што го дадоа заедничката изјава на Кина и Русија на 4 февруари, по средбата меѓу Кси и Путин во Пекинг – само 20 дена пред Русија да ја нападне Украина. Беше објавено дека „нема ограничувања за кинеско-руската соработка“ и дека „нема ограничени зони“.

Ниту еден транскрипт од нивниот разговор не е објавен, па не е јасно што точно се случило меѓу Кси и Путин. Сепак, еден функционер изјави за Фајненшл тајмс дека најблиску што Путин може да дојде до Кси е дека Русија „нема да ја исклучи можноста за преземање на сите можни мерки доколку сепаратистите од источна Украина ја нападнат руската територија и предизвикаат хуманитарни катастрофи“.

Пекинг не знаел дека ќе има инвазија?

Кинеската страна го сфати ова како знак на можност за одредено ограничен воен ангажман, наместо инвазија од големи размери, нагласи кинескиот претставник.

Доказ за погрешното разбирање на Кина, според кинеските официјални лица, беше деградирањето во јуни на Ле Јученг, кој во времето на инвазијата беше заменик-министер за надворешни работи и главен експерт на Министерството за Русија. Во кинеските официјални кругови се зборуваше за Лео како веројатно следен министер за надворешни работи. Сега ја извршува функцијата заменик-шеф на Националната дирекција за радио и телевизија.

„Ле беше деградиран на две нивоа. Тој беше прогласен за одговорен за неуспехот на разузнавањето при руската инвазија“, рече едно лице запознаено со неговиот случај. Без оглед на точната природа на она што Путин му го кажа на Си, кинеските дипломати кои сакаат да ја рехабилитираат позицијата на Кина во Европа, во приватни разговори тврдат дека Пекинг не бил свесен за намерата на Москва да изврши инвазија.

Поширока стратегија

Ова е само дел од пошироката стратегија насочена кон намалување на чувството на изолација на Кина и спречување на Европа да стане уште поблиску до САД. Главниот адут на Пекинг се обидува да ги убеди своите европски колеги дека е подготвен да ги искористи блиските односи со Москва за да го спречи Путин да прибегне кон нуклеарно оружје, велат кинеските и европските претставници.

Друг аспект на стратегијата на Пекинг е да се позиционира не само како потенцијален миротворец, туку и како учесник во какви било повоени напори да помогне во обновата на Украина. Самиот Си се обиде да се прикаже како миротворец со изјавите што му ги испрати на Путин на крајот на декември, пишува ФТ.

„Патот до мировните разговори нема да биде лесен, но се додека напорите не се напуштат, перспективите за мир секогаш ќе постојат. Кина ќе продолжи да се залага за објективна и правична позиција, да работи на мобилизирање на меѓународната заедница и да игра конструктивна улога во мирното решавање на украинската криза“, рече Кси.

„Кина сфати дека антагонизираше премногу земји во исто време, особено меѓу развиените земји кои сè уште се нејзини главни трговски и економски партнери денес“, вели Жан-Пјер Кабестан, експерт за Кина од Баптистичкиот универзитет во Хонг Конг, додавајќи: Така, напорно се обидува да допре до ЕУ и клучните европски нации – Германија, Франција, Италија и Шпанија – како и американските азиски сојузници како Јапонија и Јужна Кореја и американските партнери како Виетнам.

ЕУ е најголемиот трговски партнер на Кина, а Пекинг има огромен трговски суфицит со европскиот блок. Слично на тоа, неколку водечки европски компании се меѓу најголемите странски инвеститори во Кина.